Tết nào cũng phụ ba mẹ lặt lá mai, nhưng bạn có biết vì sao phải làm vậy không
Tết đến, không chỉ là dịp để gia đình sum vầy, mà còn là thời gian để duy trì những phong tục, tập quán lâu đời. Một trong những hoạt động đặc trưng của người dân miền Nam mỗi dịp Tết đến là lặt lá mai. Bạn đã bao giờ thắc mắc vì sao lại phải lặt lá mai vàng chợ lách bến tre vào dịp này chưa? Hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa và tầm quan trọng của phong tục này nhé!
Tổng quan về cây hoa mai
Hoa mai thuộc họ Ochnaceae, với tên khoa học là Ochna integerima, hay còn được gọi là cây hoàng mai. Loài cây này rất được ưa chuộng trong dịp Tết Nguyên Đán ở miền Nam Việt Nam. Cây hoa mai tự nhiên phân bố rộng rãi ở các khu rừng thuộc dãy Trường Sơn, từ Quảng Nam, Đà Nẵng đến Khánh Hòa. Ngoài ra, hoa mai cũng có mặt ở các vùng núi thuộc đồng bằng sông Cửu Long, nhưng số lượng ít hơn.
Cây hoa mai là cây đa niên, có thể sống trên 100 năm, thân cây xù xì, cành nhánh nhiều và lá mọc xen kẽ. Vào mùa đông, cây mai tự rụng lá, và đến mùa xuân lại nở hoa. Để cây mai ra hoa đúng dịp Tết, người dân thường phải lặt hết lá vào tháng Chạp âm lịch, nhằm kích thích quá trình nở hoa vào dịp Tết Nguyên Đán.
Nguồn gốc và ý nghĩa của hoa mai
Theo mai vàng hoàng long cây có nguồn gốc từ Trung Quốc. Theo sách "Trân hương bảo ngự" của Phí Cung Ấn, đời Minh, đã ghi lại rằng cây mai đã có mặt tại Trung Quốc hơn 3.000 năm trước. Người Trung Quốc rất yêu quý hoa mai và xem nó là biểu tượng của sự thanh cao, khí phách kiên cường, giống như những phẩm chất của người quân tử.
Ngoài ra, trong văn hóa Trung Quốc, mai, tùng, cúc là ba loài cây được coi là biểu tượng của sự trường thọ và khí tiết vững vàng, không khuất phục trước bão táp. Người Trung Quốc gọi hoa mai theo các loại khác nhau như "Thủy tiên mai", "Uyên ương mai", "Yên chi mai", và "Lục ngạc mai", trong đó có bốn loại chính là Bạch mai (màu trắng), Hồng mai (màu hồng), Thanh mai (màu vàng), và Mặc mai (màu đen hoặc tím đen).
Ý nghĩa của hoa mai
Tại miền Bắc Việt Nam có hoa đào, thì ở miền Nam, hoa mai lại là loài hoa đặc trưng. Màu vàng của hoa mai từ lâu được coi là màu tượng trưng cho sự giàu sang, phú quý. Người ta thường trưng hoa mai trong dịp Tết với hy vọng một năm mới phát tài, phát lộc. Cũng theo quan niệm dân gian, nhà nào có hoa mai nở càng nhiều cánh thì năm đó càng may mắn, hạnh phúc và sung túc.
Cây hoa mai với rễ cắm sâu vào lòng đất, không bị gục ngã trước bão táp, cũng như chịu đựng được mọi điều kiện thời tiết khắc nghiệt, tượng trưng cho sức bền bỉ, sự kiên cường và phẩm đức cao quý của con người Việt Nam. Hoa mai không chỉ là biểu tượng của sự giàu có mà còn là biểu tượng của tình yêu thương, sự đoàn kết và tình cảm gắn bó trong gia đình, cộng đồng.
Hoa mai vàng và Tết Nguyên Đán
Hoa mai vàng không chỉ là một loài hoa đơn thuần mà còn là biểu tượng gắn liền với những giá trị văn hóa lâu đời của người Việt. Khi mùa xuân đến, hoa mai lại đua nhau khoe sắc, tạo nên không khí vui tươi, ấm áp cho ngày Tết. Những đóa hoa mai vàng nở rộ trong tiết xuân, mang theo niềm vui và hy vọng về một năm mới hạnh phúc, thịnh vượng.
Với những ý nghĩa sâu sắc này, hoa mai không chỉ là một phần không thể thiếu trong Tết Nguyên Đán mà còn là niềm tự hào của người dân miền Nam, là một phần quan trọng trong bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam.
1. Truyền thống lặt lá mai dịp Tết
Lặt lá mai là một truyền thống không thể thiếu trong các gia đình miền Nam khi Tết đến xuân về. Hình ảnh những người dân vui vẻ, thoải mái cùng nhau lặt lá mai đã trở thành nét đẹp văn hóa trong mỗi mùa xuân. Cây mai vàng tết là biểu tượng đặc trưng của Tết miền Nam, và để cây mai nở hoa đúng dịp, người dân sẽ tiến hành lặt hết lá cây. Việc làm này không chỉ giúp cây phát triển hoa đúng Tết mà còn được tin là mang lại may mắn cho gia chủ trong năm mới.
2. Vì sao phải lặt lá mai?
Ở miền Nam, với khí hậu đặc trưng chỉ có mùa mưa và mùa nắng, việc lặt lá mai vào đúng thời điểm là rất quan trọng để cây có thể ra hoa đúng dịp Tết. Nếu không thực hiện đúng thời gian, hoa mai sẽ nở muộn hoặc sớm, gây ảnh hưởng đến sắc xuân. Việc lặt lá giữa năm giúp cây phát triển nụ hoa đúng như mong muốn, mang lại không khí Tết ấm áp cho gia đình.
Điều đặc biệt là, không phải ai cũng biết cách lặt lá mai vào đúng thời điểm. Cùng với những kiến thức chăm sóc cây mai, người dân miền Nam đã đúc kết ra những kinh nghiệm quý báu, đặc biệt là việc lặt lá mai vào thời điểm giữa tháng Chạp để đảm bảo hoa nở đúng vào Mùng 1 Tết.
3. Một số lưu ý khi lặt lá mai
Theo dõi thời tiết: Thời tiết là yếu tố quan trọng trong việc xác định thời gian lặt lá mai. Nếu nửa tháng cuối năm có nắng nóng, hoa mai sẽ nở sớm, cần lặt lá muộn hơn. Ngược lại, nếu có mưa hoặc trời lạnh, hoa sẽ nở trễ và cần phải lặt lá sớm hơn.
Quan sát nụ hoa: Trước khi lặt lá, người trồng mai cần chú ý quan sát sự phát triển của nụ hoa. Nếu nụ hoa còn nhỏ, cần lặt lá vào ngày 13 tháng Chạp. Nếu nụ hoa đã lớn, có thể lùi ngày lặt lá đến 18, 19 hoặc 20 tháng Chạp.
Vậy là, việc lặt lá mai trong dịp Tết không chỉ đơn giản là một phong tục truyền thống mà còn là cách để người dân thể hiện sự kỳ vọng vào một năm mới an lành, thịnh vượng. Hy vọng qua bài viết này, bạn sẽ hiểu hơn về ý nghĩa của phong tục lặt lá mai và có thêm kiến thức về những truyền thống đặc sắc của Việt Nam.
Liên Hệ ngay cho chúng tôi theo thông tin dưới đây:
Điện thoại/Zalo: 0905 888 999 – 0799 888 999 – 0888777777
Email: Vuonmaihoanglong@gmail.com
Facebook: Vườn mai Hoàng Long
Địa chỉ: Tân Thiềng, Chợ Lách, Bến Tre.